Stowarzyszenie „Memoriał”
Założone w okresie pieriestrojki, stawiło sobie za cel dokumentowanie zbrodni dokonanych w XX wieku przez ZSRR i obronę praw człowieka. W 2014 roku Memoriał otrzymał status tzw. “zagranicznego agenta”. Na przełomie lat 2021 i 2022 Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej doprowadził do jego likwidacji.
Stowarzyszenie zostało nagrodzone w uznaniu za pracę na rzecz upamiętnienia ofiar radzieckiego totalitaryzmu. Memoriał starał się być sumieniem rosyjskiego społeczeństwa.